Dự án cao tốc Tân Phú - Bảo Lộc (dài 65,88 km, đi qua Đồng Nai và Lâm Đồng) là một phần quan trọng của tuyến cao tốc Dầu Giây - Liên Khương, nhằm kết nối TP.HCM với Đà Lạt. Theo báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) đã được thẩm định và hoàn thiện vào đầu năm 2025, dự án mang lại cả lợi ích và thách thức môi trường. Các tác động được đánh giá dựa trên giai đoạn thi công (dự kiến hoàn thành Q4/2027) và vận hành lâu dài. Dưới đây là phân tích chi tiết, dựa trên dữ liệu từ các báo cáo chính thức và cập nhật thực tế đến tháng 10/2025, khi dự án đã bước vào giai đoạn thi công quyết liệt với hơn 84% giải phóng mặt bằng hoàn thành.
Các Tác Động Môi Trường Chính
Dự án ảnh hưởng đến hệ sinh thái rừng núi Tây Nguyên, với địa hình phức tạp (đồi núi chiếm 70% lộ trình). Bảng dưới đây tóm tắt các tác động tiêu cực và tích cực, kèm dữ liệu cụ thể:
| Loại Tác Động | Mô Tả Chi Tiết | Diện Tích/Dữ Liệu Ảnh Hưởng | Giai Đoạn Chính |
|---|---|---|---|
| Tiêu cực: Chuyển đổi đất rừng | Cần chuyển mục đích sử dụng hơn 100 ha rừng sản xuất để lấy mặt bằng thi công, chủ yếu tại huyện Bảo Lâm và Đạ Huoai (Lâm Đồng). Điều này dẫn đến mất đa dạng sinh học tạm thời, xói mòn đất và giảm khả năng hấp thụ CO2. | >100 ha (ước tính 131 ha theo báo cáo ban đầu, bao gồm rừng phòng hộ và sản xuất). | Thi công (2025-2027). |
| Tiêu cực: Ô nhiễm không khí và bụi | Hoạt động máy móc, đào đất gây bụi mịn (PM2.5) và khí thải (CO, NOx) từ xe tải vận chuyển vật liệu. Khu vực gần đèo Bảo Lộc dễ lan tỏa bụi đến cộng đồng dân cư. | Tăng 20-30% nồng độ bụi trong bán kính 500m công trường. | Thi công (hiện tại, tháng 6-10/2025). |
| Tiêu cực: Ảnh hưởng đến nguồn nước và đất | Xây dựng 31 cầu và hầm có thể gây xói mòn đất, ô nhiễm nguồn nước sông Đồng Nai và suối địa phương do chất thải xây dựng. Chồng lấn với quy hoạch khoáng sản làm tăng rủi ro khai thác đất trái phép. | Ảnh hưởng 5-10 km sông suối; 20 ha đất nông nghiệp bị thu hồi. | Thi công và vận hành. |
| Tiêu cực: Tiếng ồn và rung động | Máy móc nặng gây tiếng ồn >80 dB, ảnh hưởng đến động vật hoang dã (chim, thú nhỏ) và cư dân gần tuyến (21 hộ dân tại Đồng Nai). | Tăng 15-25 dB tại các nút giao và trạm dừng nghỉ. | Thi công. |
| Tích cực: Giảm khí thải giao thông | Rút ngắn thời gian di chuyển từ 6 giờ xuống 3 giờ so với QL20, giảm ùn tắc và khí thải từ xe chạy chậm. | Giảm 30-40% lượng CO2 phát thải hàng năm trên tuyến (ước tính 50.000 tấn/năm). | Vận hành (từ 2027). |
| Tích cực: Thúc đẩy giao thông xanh | Áp dụng hệ thống ITS (quản lý thông minh) và vật liệu thân thiện, giảm nhu cầu vận chuyển xa từ mỏ khoáng sản địa phương. | Tiết kiệm 10-15% năng lượng so với đường bộ thông thường. | Toàn bộ dự án. |
Nguồn: Báo cáo ĐTM được hoàn thiện và phê duyệt bởi Bộ Tài nguyên và Môi trường vào tháng 5/2025.
Biện Pháp Giảm Thiểu Tác Động
Để tuân thủ Luật Bảo vệ Môi trường 2020 và các quy định PPP, nhà đầu tư (liên danh do Tập đoàn Đèo Cả dẫn đầu) đã triển khai các biện pháp cụ thể trong ĐTM. Các giải pháp được giám sát bởi Sở Tài nguyên và Môi trường Lâm Đồng và Đồng Nai:
- Bảo vệ rừng và đa dạng sinh học: Trồng rừng bù đắp gấp 1,5 lần diện tích chuyển đổi (khoảng 150-200 ha rừng mới tại Đạ Huoai), sử dụng giống cây bản địa. Thiết lập hành lang xanh dọc tuyến để bảo vệ động vật hoang dã.
- Kiểm soát ô nhiễm thi công: Phun nước chống bụi hàng ngày, lắp đặt lưới chắn bụi tại công trường; xử lý nước thải xây dựng qua hệ thống lắng trước khi xả. Giới hạn giờ hoạt động máy móc (6h-22h) để giảm tiếng ồn.
- Quản lý chất thải và đất: Cân đối tỷ lệ đào-đắp đất (dự trữ đất đào tại chỗ để tránh vận chuyển xa), tái sử dụng 70% đất thải cho lấp nền đường. Khai thác mỏ vật liệu xây dựng thông thường theo Nghị quyết 106/2023/QH15 để giảm khí thải vận chuyển.
- Giám sát và báo cáo: Hệ thống giám sát môi trường tự động (ITS) theo dõi chất lượng không khí, nước và tiếng ồn thời gian thực. Báo cáo hàng quý cho Bộ Tài nguyên và Môi trường, với kiểm tra độc lập từ hội đồng thẩm định.
- Hợp tác cộng đồng: Chương trình tái định cư xanh cho 21 hộ dân, bao gồm hỗ trợ trồng cây và đào tạo nghề lâm nghiệp. Phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn để giải quyết chồng lấn quy hoạch khoáng sản, ưu tiên đất giao thông.
Những biện pháp này đã giúp dự án vượt qua thẩm định ĐTM vào tháng 5/2025, với khuyến nghị từ Hội đồng Thẩm định Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Cập Nhật Mới Nhất (Tháng 10/2025)
- Dự án đã khởi công từ Q4/2024 và đang thi công mạnh mẽ, với hàng ngàn công nhân tại các đoạn qua Lâm Đồng (53,97 km). Tiến độ môi trường: 100% hồ sơ chuyển đổi rừng được phê duyệt, trồng bù đắp bắt đầu từ tháng 7/2025.
- Thách thức hiện tại: Tăng chi phí do lạm phát vật liệu, nhưng không ảnh hưởng lớn đến các biện pháp môi trường. Không ghi nhận sự cố ô nhiễm nghiêm trọng nhờ giám sát chặt chẽ.
- Triển vọng: Khi hoàn thành, cao tốc dự kiến giảm 40% tai nạn giao thông trên QL20, gián tiếp bảo vệ môi trường bằng cách giảm cháy rừng do xe tải quá tải.
Tổng thể, dự án cân bằng giữa phát triển kinh tế (thúc đẩy du lịch, logistics) và bảo vệ môi trường, với trọng tâm vào tính bền vững. Nếu bạn cần tài liệu ĐTM đầy đủ hoặc so sánh với các dự án tương tự, hãy cho bán đất Lâm Đồng biết để hỗ trợ thêm!
